#با_مقاله_درس_بخوانیم
#10th_Cranial_Nerve_Origin
#Vagus_Nerve
#عصب_واگ
#part_1
10th Cranial Nerve Origin
Vagus Nerve
مقدمه:
عصب واگ (عصب جمجمه ای [CN] X) طولانی ترین عصب جمجمه ای بدن است که دارای عملکردهای حرکتی و حسی در هر دو جنبه آوران و وابران است. این عصب بر چندین سیستم اندام و مناطق بدن مانند زبان، حلق، قلب و دستگاه گوارش تأثیر می گذارد. عصب واگ توزیع گسترده‌ای در سراسر بدن دارد.
ساختار و عملکرد:
منشا عصب واگ از بصل النخاع است و از طریق سوراخ ژوگولار از جمجمه خارج می شود. هنگام خروج از سوراخ ژوگولار، دو عقده روی عصب واگ (بالایی و تحتانی) وجود دارد. عصب جانبی نخاعی (CN XI) به عصب واگ در [دیستال] به گانگلیون تحتانی می پیوندد.
منشاء اجسام سلولی برای عصب واگ از هسته مبهم سرچشمه می گیرد:
۱)هسته حرکتی پشتی X
۲)گانگلیون فوقانی X
۳)گانگلیون تحتانی X
رشته های عصبی از هسته مبهم، فیبرهای احشایی وابران ویژه (ESV) هستند که به واسطه بلع و صداسازی کمک می کنند.
فیبرهایی که از هسته حرکتی پشتی X سرچشمه می‌گیرند، فیبرهای احشایی وابران (EGV) هستند که کنترل غیرارادی عضلانی اندام‌هایی را که عصب‌بندی می‌کنند (قلبی، ریوی، مری) و عصب دهی به غدد در سراسر دستگاه گوارش را فراهم می‌کنند.
گانگلیون فوقانی X ، عصب سوماتیک عمومی آوران را به گوش خارجی و پرده صماخ می دهد.
گانگلیون تحتانی X ، فیبرهای احشایی عمومی آوران را به بدن (body) کاروتید و آئورت ارائه می دهد. فیبرهای وابران این عصب به سمت هسته تراکتوس سولیتریوس حرکت می کنند. گانگلیون تحتانی نیز حس چشایی را برای حلق ایجاد می کند و این اطلاعات را به هسته تراکتوس سولیتریوس منتقل می کند.
عصب واگ با حرکت به سمت پایین در داخل غلاف کاروتید، جایی که در خلف و جانب شریان‌های کاروتید داخلی و مشترک قرار دارد، و در داخل ورید ژگولار داخلی قرار دارد، ادامه می‌یابد.
عصب واگ راست از قدام به شریان زیر ترقوه ای و سپس در خلف شریان بی نام حرکت می کند. این عصب با حرکت به سمت راست نای به سمت حفره قفسه سینه فرود می‌آید و به سمت ناف سمت راست خلفی [ریه] می‌رود و به سمت داخل حرکت میکند تا شبکه مری را با عصب واگ چپ تشکیل دهد.
عصب واگ چپ از قدام به شریان زیر ترقوه ای می رود و وارد حفره قفسه سینه می شود که بین شریان های کاروتید مشترک چپ و زیر ترقوه ای قرار دارد. سپس به سمت عصب فرنیک و خلفی به سمت ریه چپ فرود می آید، در ادامه از سمت داخل به طرف مری حرکت می کند و شبکه مری را با عصب واگ راست تشکیل می دهد.
شاخه های عصب واگ در گردن ساختار ها و شبکه های زیر را به وجود می آورد:
شاخه های عصب حلقی از گانگلیون تحتانی [CN X] که شامل فیبرهای حسی و حرکتی است به وجود می آیند. این فیبرها شبکه حلقی را تشکیل می دهند.
عصب حنجره فوقانی بین شریان های کاروتید خارجی و داخلی حرکت می کند. عصب در نزدیکی سطح هیوئید (لامی) به دو شاخه داخلی و خارجی تقسیم می شود. عصب داخلی حنجره از طریق غشای تیروهیوئید وارد حنجره می شود. قسمت خارجی به صورت دیستال با عروق تیروئید فوقانی حرکت میکند.
رشته‌های عصب حنجره برگشتی راست از عصب واگ در نزدیکی شریان زیر ترقوه ای راست منشعب می‌شوند و به سمت بالا حرکت می‌کنند تا بین عضله کریکوفارنژئوس (انگشتری-حلقی) و مری وارد حنجره شوند. سپس عصب برگشتی حنجره سمت چپ در اطراف قوس آئورت دیستال رباط شریانی حلقه می زند و سپس وارد حنجره می شود.
عصب واگ در داخل غلاف کاروتید، عصب فوقانی قلب را آزاد میکند و با رشته‌های پاراسمپاتیک مرتبط است.
خون‌رسانی و لنفاتیک: شریان مننژال میانی جریان خون داخل جمجمه ای را برای عصب واگ تامین می کند. خون خارج جمجمه ای از: شریان کاروتید مشترک، شریان کاروتید داخلی، شریان تیروئید تحتانی، شریان کاروتید خارجی، شریان مننژال خلفی، شریان های قفسه سینه داخلی، شریان های برونش( نایژه ای) و شریان های مری است. سیستم واگ در تنظیم انقباض سلول های لنفاوی (حاوی اکتین) نقش دارد.
#با_مقاله_درس_بخوانیم
#10th_Cranial_Nerve_Origin
#Vagus_Nerve
#عصب_واگ
#part_2
📌 اعصاب:
🔰 چهار شاخه از عصب واگ در داخل گردن وجود دارد:
۱) شاخه های حلقی
۲) عصب حنجره فوقانی
۳) عصب حنجره برگشتی (recurrent)
۴) عصب فوقانی قلب
🟣 شاخه های عصب حلقی ⬅️ عضلات حلق و کام را عصب دهی می کنند (به جز عضله تنسور پالاتین). شبکه حلقی همچنین عصب را به شبکه بین کاروتید که اطلاعات را از carotid body می رساند، تامین می کند.
🟠 عصب حنجره فوقانی⬅️ بخش خارجی، ماهیچه کریکوتیروئید را تامین می کند، در حالی که شاخه داخلی مخاط بالای از گلوت (glottis) را تامین می کند.
🔴 رشته‌های عصب حنجره برگشتی راست⬅️ همه ماهیچه‌های حنجره از طریق عصب حنجره برگشتی به جز عضله کریکوتیروئید (که توسط عصب حنجره تامین می‌شود) تامین می‌شوند.
🟡 عصب فوقانی قلب با رشته‌های پاراسمپاتیک مرتبط است ⬅️ به قلب می‌رود.
📌 ماهیچه‌ها:
عصب واگ ماهیچه های مخطط حنجره و حلق را عصب دهی می کند. دو استثنا وجود دارد: عضله استیلوفارنژئوس (CNIX) و
عضله تانسور ولی پالاتین (V3).
عصب واگ یک عضله زبان را عصب دهی می کند: عضله پالاتوگلوسوس – وظیفه آن بالا بردن قسمت خلفی زبان است.
شاخه خارجی عصب حنجره فوقانی ماهیچه کریکوتیروئید را تامین می کند.
شاخه‌های حلقی واگ عرضه می‌شوند: levator veli palatini (بالا برنده نرم کام)، salpingopharyngeus (لوله ای حلقی)، palatopharyngeus (کامی حلقی) و uvula(زبان کوچک)
اعصاب برگشتی حنجره به جز عضله کریکوتیروئید (شاخه خارجی عصب حنجره فوقانی) عضلات درونی حنجره را عصب دهی می کنند.
📌 ملاحظات جراحی:
توجه به شاخه‌های عصب حنجره‌ای برگشتی در طول جراحی غده تیروئید به دلیل نزدیکی غده و عصب بسیار مهم است.
عصب برگشتی حنجره ممکن است در حین ازوفاژکتومی گردنی، در حین برداشتن دیورتیکول حلقی مری یا آناستوموز معده به مری پس از انجام ازوفاژکتومی ترانس هیاتال آسیب ببیند. در اکسیزیون دیورتیکول و آناستوموز، عصب حنجره برگشتی از فشار اعمال شده توسط کشنده ها در اتاق عمل آسیب دیده است.
در زمان بستن شریان تیروئید فوقانی در طی عمل تیروئیدکتومی می توان به عصب خارجی حنجره آسیب وارد کرد.
📌 اهمیت بالینی:
عصب واگ معمولاً از نظر بالینی در پیوند با عصب گلوفارنژیال آزمایش می شود، زیرا اثرات ظاهری آنها اغلب به دیگری وابسته است.
🟢 اغلب از بیمار خواسته می شود که دهان خود را باز کند و بگوید "آه"، این امر باید باعث بالارفتن زبان کوچک شود⬅️ اگر ضایعه ای وجود داشته باشد، زبان کوچک از سمت فلج دور می شود.
🟡 گرفتگی صدا در بیمار ⬅️ نشان دهنده نیاز به آزمایش تارهای صوتی در بیمار باشد. اگر گرفتگی صدا همراه با رفلکس گگ طبیعی و بالارفتن کام وجود داشته باشد ⬅️ نشان دهنده ضایعه عصب حنجره برگشتی است.
در روش مرسوم تحریک عصب واگ، دستگاهی با جراحی در زیر پوست در قفسه سینه کاشته می‌شود و سیم‌های الکتریکی به عصب واگ چپ متصل می‌شوند (سمت چپ بیشتر از راست استفاده می‌شود، زیرا عصب واگ راست به احتمال زیاد شاخه های بیشتری به قلب دارد). تحریک عصب واگ برای درمان صرع و افسردگی تایید شده است.
تحریک حنجره ⬅️ سرفه، آپنه و اثراتی بر سیستم قلبی عروقی مانند برادی کاردی و افت فشار خون
ضایعات مرکزی عصب واگ ⬅️ دیسفاژی، دیس آرتری و گرفتگی صدا
انحراف uvula (به سمت طرف مقابل ضایعه) ⬅️ اثرات پاراسمپاتیک گذرا
سندرم مدولاری جانبی (انفارکتوس شریان مخچه تحتانی خلفی) تخریب اعصاب گلوسوفارنجئال و واگ، هسته مبهم، هسته منفرد و مجاری نخاعی مخچه
نویسنده:دکتر علی خلج معصومی
ادیتور: دکتر فرزان فهیم
