معرفی:
این دارو یک vesicular monoamine transporter 2 (VMAT) inhibitor است که برای کنترل chorea در بیماری هانتینگتون مورد استفاده قرار می‌گیرد و با فرمول شیمیایی C19H27NO3 و نام‌های تجاری Nitoman و Xenazine شناخته می‌شود.
در گذشته به عنوان یک antipsychotic شناخته می‌شد اما اکنون بیشتر با کاربری فوق الذکر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مکانیسم عمل:
اساس کار tetrabenazine مهاربرگشت‌پذیر vesicular monoamine transporter 2 می‌باشد و در basal ganglia موجب افزایش تخلیه‌ی ناقل‌های مونوآمینی‌ای همچون سروتونین، نوراپی‌نفرین و دوپامین می‌شود و همچنین می‌تواند بازجذب به وزیکول‌های سیناپسی را هم کاهش می‌دهد.
متابولیسم:
کبد مسئول متابولیزه کردن tetrabenazine است. Carbonyl reductase آنزیمی هست که tetrabenazine را به دو متابولیت فعال تبدیل می‌کند: 1. α-dihydrotetrabenazine (α-HTBZ) و 2. β-dihydrotetrabenazine (β-HTBZ) سپس α-HTBZ به وسیله‌ی CYP2D6 و CYP1A2 به 9-desmethyl-α-DHTBZ تبدیل می‌شود که یک minor metabolite می‌باشد. از طرفی دیگر β-HTBZ به وسیله‌ی CYP2D6 به 9-desmethyl-β-DHTBZ تبدیل شده اما این فراورده یک major circulating metabolite محسوب می‌شود.
شکل مورد استفاده:
Tablets: 12.5mg & 25mg
دوز مورد استفاده در بزرگسالان:
تا سقف 50mg/day:
در ابتدا 12.5mg به صورت orally در هر روز و سپس بعد از یک هفته افزایش به 12.5mg هر 12 ساعت.
توجه1: بهتر است این دارو به صورت هفتگی با 12.5mg/day تیتر شود تا به دوز موثر(کاهنده‌ی chorea) و البته قابل تحمل(tolerable) برسیم.
توجه 2: اگر دوز تجویز شده بین 37.5mg/day تا 50mg/day باشد، به q8hr تقسیم می‌شود.
توجه3: هنگامی که دوز مورد استفاده بین 37.5mg/day تا 50mg/day هست، در هر دوز مورد استفاده نباید بیشتر از 25mg تجویز شود.
بیشتر از 50mg/day:
باید تست تعیین ژنوتیپ از case گرفته شود تا قوی یا ضعیف متابولیزه بودن آنزیم CYP2D6 تعیین شود و سپس در مورد دوز تجویزی تصمیم گیری صورت گیرد.
عوارض متداول:
خستگی، خواب آلودگی، بروز حالات افسردگی، احساس آشفتگی، بی‌قراری و نگرانی
عوارض جدی:
لرزش در حرکات، مشکل در تعادل، حرکات کنترل نشده‌ی ماهیچه‌های صورت، مشکل در بلع، تندی ضربان قلب، احساس سبکی سر، تب بالا، تعریق، گیجی، واکنش‌های شدید دستگاه عصبی و سفتی ماهیچه‌ها
عوارض نادر:
چیزی گزارش نشده است.
(اطلاعات در مورد عوارض درحال بروز شدن هستند)
تداخل‌های دارویی:
این دارو با موارد زیر تداخل شدید دارد:
deutetrabenazine
goserelin
isocarboxazid
leuprolide
linezolid
phenelzine
procarbazine
rasagiline
selegiline
selegiline transdermal
tranylcypromine
valbenazine
این دارو حداقل با 47 دارو تداخل جدی و با حداقل 56 داروی دیگر تداخل محدود دارد.
کنترااندیکاسیون‌ها:
استفاده در بیماران در معرض خودکشی و یا افسردگی کنترل نشده، Hypersensitivity، hepatic impairment، تجویز همزمان با deutetrabenazine، valbenazine و یا MAO inhibitor(در بازه چهارده روز از توقف مصرف آن و یا همزمان با مصرف) و همینطور reserpine
گردآورنده: محمد علی نظری
ادیتور: دکتر فرزان فهیم
